Latin harflerden oluşan ingiliz alfabesi aşağıda gösterildiği gibi 26 harften oluşmaktadır
Harf | Okunuşu | Harf | Okunuşu | Harf | Okunuşu |
---|---|---|---|---|---|
A | ey | J | cey | S | es |
B | bi | K | key | T | ti |
C | si | L | el | U | yu |
D | di | M | em | V | vi |
E | i | N | en | W | dabılyu |
F | ef | O | ou | X | eks |
G | ci | P | pi | Y | way |
H | eyç | Q | kiu | Z | zed |
I | ay | R | ar |
İNGİLİZCENİN OKUNUŞU
Harflerin okunuşu, bu harfler ancak tek tek söylendiği vakit yukarıda gösterildiği şekildedir. Kelime içinde okunuşları değişiktir. Sessiz harflerin kelime içindeki sesleri bir iki tanesi dışında Türkçedekilerin aynısıdır. B, D, F, H, K, L, M, N, P, R, S, T, V, Z harfleri kelime içinde Türkçede verdikleri sesleri verirler. C [s] ve [k] sesini, J [c] sesini verir. Türkçede olmayan Q [k] sesini, X [ks] sesini verir. W, biraz sonra izah edileceği gibi [uv] sesine yakın bir ses verir.
Sesli harflerin verdiği sesler çeşitlidir. Bunlar kelimelere ve kelimenin içindeki yerlerine göre değişir. Örneğin, A bazen [a], bazen [ey], bazen de daha başka şekillerde okunur. Telâffuzda sesli harflerin okunuşlarına dikkat etmelidir. Zira sessiz harflerin büyük çoğunluğu Türkçedekiler gibi okunur. Değişiklik sesli harflerdedir.
İngilizce I harfi yoktur. Ancak İ harfi büyük harf olarak yazıldığı vakit noktasız yazılır (I).
İngilizcede bazı harfler yan yana gelerek değişik bir ses verirler. Bunların başlıcalannı veriyoruz.
ch [ç], [k] seslerini verir,
ph [f] sesini verir,
sh tş] sesini verir.
İngilizcede, Türkçede olmayan bazı sesler vardır. Bunları Türk alfabesindeki seslerle göstermek mümkün olmadığı için izah ederek öğretmek ve bu sesleri anlatmak için işaret veya semboller kullanmak gerekir.
Türk alfabesinde bulunmayan seslerden en önemlileri İngilizcede "t" ve "h" harflerinin yan yana bulundukları zaman verdikleri seslerdir. Biz derslerimizde bu seslerden birini kalın ve siyah [d] ile, diğerini [t] ile göstereceğiz. Okunuşlardaki bu kalın [d] ve [t]’nin Türk alfabesindeki d ve t’den biraz farklı olup aşağıda izah edildiği şekilde okunması gerekeceğini daima hatırda tutmalıdır. Bu arada hemen şunu da ilave edelim ki (th) İkilisinin ne zaman [t] ne zaman [d] okunacağına dair kesin bir kural yoktur. İçinde (th) bulunan bir kelimeyi öğrenirken bu kelimenin telâffuzunda (th)’nin nasıl okunduğu da görülerek bellenmelidir.
"t" Harfi
Bu sesi elde etmek için dilin ucu ön dişlere temas ettirildikten sonra çekilirken [t] harfini telâffuz etmelidir. Bu Şekilde, [t] ile gösterdiğimiz ses elde edilmiş olacaktır, [t] sesini şu şekilde de tarif edebiliriz: [t], [s] ve [t] sesleri arasında ve daha ziyade [t] ye yakın bir sestir. Bu iki sesi aynı andâ çıkaracak olursanız [t] ile gösterilen sesi elde etmiş olursunuz.
(thing=madde, eşya) kelimesinin okunuş şekli [ting] olarak gösterilmektedir. Bunu ilk önce [sing] sonra [ting] şeklinde okuyunuz. Daha sonra baştaki [t] ve [s] seslerini aynı anda çıkararak okuyunuz, [t] ve [s] seslerinin birleşmesinden [t] sesi elde edilecektir. Yalnız, bu okuyuşta (t) ve (s) sesleri kaynaşmış olmalı, yani kulağa ayn ayn [t] ve [s] sesleri gelmemelidir.
"d" Harfi
Bu sembol (th) İkilisinin ikinci okunuş şeklini göstermektedir.
Bu sesi çıkarmak için dil üst ön dişlere temas halinden ayrılırken [d] harfini telâffuz etmelidir. Bunun da diğer bir şekilde tarifini yapalım: [d], [d] ve [z] sesleri arasında ve daha ziyade [d] ye yakın bir sestir. Bu iki sesi aynı anda çıkaracak olursanız [d] ile gösterilen sesi elde etmiş olacaksınız.
(this = bu) kelimesinin okunuşunu yazalım: [dis]. Bunun nasıl telâffuz edileceğini de şu yolu izleyerek bulalım: İlk önce [disl sonra [zis] deyiniz. Sonra da baştaki [d] ve [z] seslerini aynı anda çıkararak okuyunuz, [d] ve [z] seslerinin birleşmesinden [d] sesi elde edilmiş olacaktır.
"o e ı ö " Harfleri
İngilizce kelimelerin okunuşu olarak köşeli parantez içinde verilen kelimelerde kullanılan siyah ve kalın o e ı ö harfleri Türk alfabesindeki o e ı ö den biraz değişik okunmalıdır.
[o], o ile a arası, daha ziyade o’ya yakın bir ses ile okunmalıdır.
want, not kelimelerinin okunuşları olan [wont] ve [not] içindeki [o] lar söylendiği gibi [o] sesiyle okunur.
Bazı kelimelerin, özellikle not kelimesinin [not] mu yoksa [nat] mı okunacağına dair Türk öğrenciler arasında tereddüt vardır. Derslerimizde bu kelimelerin telâffuzu [not] olarak gösterilmiştir. Buradaki [o] sesi imkanda izah edildiği gibi o ile a arası, daha çok o’ya yakın bir sestir. Bu [o] sesinin Türkçedeki o sesinden biraz farklı okunacağını belirtmiş olmak için okunuşlarda geçen bu tip o sesleri kalın ve siyah [o] ile gösterilmiştir.
Kelime içinde çeşitli sesler veren a harfinin verdiği seslerden biri olarak gösterilen [e], Türk alfabesindeki e’den farklı olarak geniş okunmalıdır. Bu [e] nin a ile e arası, daha çok e’ye yakın bir sesle okunması gerekir. cat, map kelimelerinin okunuşlan olan [ket], [mep] içindeki [e] ler yukarıda açıklandığı gibi okunmalıdır. Bu tip [e] ler de diğer e’lerden ayırt edilmesi için kalın ve siyah olarak yazılmıştır.
Köşeli parantez içinde verilen okunuşlarda göreceğiniz siyah [ı] harfleri Türkçedeki ı’dan biraz farklıdır. Bu [ı] sesini çıkarmak için, ağız Türkçedeki ı sesini çıkarmak için yapıldığından biraz daha fazla açılarak [ı] demelidir. river, away kelimelerinin okunuşlan olan [rivı], [ıwey] içindeki [ı] sesleri söylendiği şekilde okunmalıdır.
Türk öğrencileri arasında, «herhangi bir» anlamında olan «a» nın çoğu kez yanlış olarak Türk alfabesindeki "e" gibi okunduğu görülmektedir. Oysa bu «a» nın doğru olarak okunuşu yukarıda anlattığımız [ı] sesidir. Yine bu [ı] sesi için de, Türkçedeki ı sesinden farklı olduğunu belirtmek amacıyla kalın ve siyah [ı] kullanılmıştır.
Okunuşlarda [ö:l olarak verilen ses yukarıda tarif edilen [i] sesinin uzunudur. Türkçede ö ’nün biraz uzunca okunmasıyla elde edilen ses yukarıda tarif edilen uzun [ı] ya pek yakın olduğundan telâffuzlarda uzatma işaretli [ı:] yerine uzatma işaretli [ö:] kullanılmıştır. Bu [ö:] de kalın ve siyah harfle gösterilmiştir.
W
Türkçede olmayan w harfi her ne kadar v’ye yakın okunursa da biraz farklıdır. Bu sesi doğru olarak çıkarmak için dudaklar [u] harfini okurken yapıldığı gibi yuvarlatılıp büzülmüşken [vl harfi telâffuz edilir, «süvari, yuva» kelimelerindeki v’lerin okunuşu buna bir örnek olarak verilebilir.
:
Okunuşlarda bir sesli harfin sağında bulunan iki nokta [:] o sesin biraz uzunca okunacağım gösterir. Bunun yerine Türkçedeki uzatma işaretini (A) kullanmayışımızın sebebi bu işaretin sadece uzatma değil bazı hallerde k ve 1 gibi harfleri ince okutmak için de kullanılmasıdır.
OKUNUŞLARDA YAN YANA İKİ SESLİ HARF
Okunuşlarda karşılaşacağınız yan yana iki sesli harf okunurken aralarında belirsiz bir ğ harfi varmış gibi birinden diğerine kesiksiz ve tatlı bir şekilde geçmelidir. Mesela, w indow kelimesinin okunuşu olan [windou] da- ki [ou] okunurken (o) sesinden (u) sesine kesiksiz ve tatlı bir şekilde, adeta aralarında belirsiz bir ğ varmış gibi geçmek gerekir.
Kaynak : Fono Yayınları - Kendi kendine hızlı ingilizce